Σχεδόν όλοι έχουμε ακούσει κάτι σχετικά με τον διαλογισμό. Έχουμε δει αυτές τις φωτογραφίες πράων μοναχών να κάθονται σταυροπόδι σε μια κορυφή στο Θιβέτ και ακούσαμε για τις σχεδόν υπερφυσικές δυνάμεις που έχουν. Και για πολλούς από εμάς πέρασε από το μυαλό μας να αρχίσουμε να κάνουμε διαλογισμό μια μέρα.
Τουλάχιστον για μένα, ήταν στο πίσω μέρος του κεφαλιού μου για πολλά χρόνια, αφού διάφοροι άνθρωποι που συναντούσα ταξιδεύοντας συνέχιζαν να μου λένε πώς βελτίωσε τη ζωή τους και θα έπρεπε να το δοκιμάσω. Και στην πραγματικότητα το έκανα, για μερικές φορές προσπάθησα να κάτσω ακίνητος και να κλείσω τα μάτια μου. Ωστόσο, κάθε φορά ένιωθα ότι έκανα κάτι λάθος και γρήγορα έχανα την υπομονή και το ενδιαφέρον μου.
Ενώ ταξίδευα στην Ταϊλάνδη, άκουσα από κάποιους φίλους ταξιδιώτες για ένα μοναστήρι στο Βορρά όπου μπορούν να σου δώσουν οδηγίες για τον διαλογισμό και μπορείς να ζήσεις με τους μοναχούς για κάποιο χρονικό διάστημα. Ήταν μια τέλεια ευκαιρία λοιπόν να βουτήξω πιο βαθιά.
Έκανα μια διαδικτυακή αναζήτηση για το Wat Pa Tam Wua, το μοναστήρι του δάσους. Αποδείχτηκε καλύτερο από αυτό που φανταζόμουν. Η τοποθεσία φαινόταν απομακρυσμένη και όμορφη, ενώ ο καθένας μπορούσε απλώς να μπει στο μοναστήρι και να λάβει διαμονή και φαγητό δωρεάν. Θα μπορούσες να μείνεις όσο θέλεις έως και 10 ημέρες, αλλά πρέπει να ακολουθήσεις ένα αυστηρό πρόγραμμα.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, ήμουν στο Τσιάνγκ Μάι, τη μεγαλύτερη πόλη στη βόρεια Ταϊλάνδη, κοντά στο μοναστήρι, έτοιμος να επιδιώξω αυτή τη νέα πρόκληση. Ελπίζω ότι με το να το μοιραστώ μαζί σου, μπορώ να προσφέρω πολύτιμες πληροφορίες για το πώς μπορείς να το κάνεις και εσύ, και τι να περιμένεις από αυτήν την εμπειρία.
ΦΤΑΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ τησ ταϊλανδησ.
Αφού πέρασα μερικές μέρες τρώγοντας όλο το νόστιμο φαγητό στις αγορές του Τσιάνγκ Μάι, έπρεπε να πάρω το λεωφορείο για το μοναστήρι. Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει απευθείας λεωφορείο. Πρέπει να πάρεις ένα βαν προς την πόλη Mae Hong Son και να ζητήσεις από τον οδηγό να σε αφήσει κοντά στην είσοδο του μοναστηριού. Εάν έρχεσαι από την Πάι, πάρε ένα μίνι βαν Prempracha προς την ίδια κατεύθυνση.
Μετά από 5 ώρες οδήγησης, και λίγο ζαλισμένος από τις ατελείωτες στροφές στο δρόμο, ο οδηγός σταμάτησε το βαν και μας ανακοίνωσε ότι από εδώ και πέρα πρέπει να περπατήσουμε. Ήμουν λίγο πολύ στη μέση του πουθενά. Ξεκίνησα λοιπόν αυτα τα 2 χιλιόμετρα για το μοναστήρι, κάτω από τον καυτό ήλιο της Ταϊλάνδης και περιτριγυρισμένος από όμορφη φύση.
ΠΡΩΤΗ ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ οι πρωτεσ οδηγιεσ για ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ.
Μετά από αυτή τη μικρή πεζοπορία, έφτασα στην είσοδο του μοναστηριού. Ένας μοναχός, ντυμένος με τη μακριά πορτοκαλί ρόμπα του, με καλωσόρισε με ένα χαμόγελο και μου έδειξε το δρόμο για τις εγγραφές.
Εν τω μεταξύ, έμεινα έκπληκτος με την ομορφιά αυτού του μέρους. Μια ήρεμη λίμνη που περιβάλλεται από ανέγγιχτο δάσος και ένας τεράστιος βραχώδης σχηματισμός που στέκεται επιβλητικός στην πλευρά του μοναστηριού. Πολλά μονοπάτια προχωρούν μέσα από πολύχρωμα λουλούδια και πουλιά που τραγουδούν. Φαινόταν το ιδανικό μέρος για να διατηρήσει κανείς την ηρεμία του και να εστιάσει στο να δουλέψει μέσα του χωρίς περισπασμούς.
Έφτασα στην κεντρική αίθουσα, όπου γίνονται όλα τα κύρια γεγονότα και οι συνεδρίες διαλογισμού. Εκεί υπαρχει ένα γραφείο υποδοχών, όπου ένας εθελοντής ζήτησε το διαβατήριό μου και ολοκλήρωσε την εγγραφή. Χωρίς έγκυρη βίζα, δεν επιτρέπεται να μείνεις στο μοναστήρι. Στη συνέχεια, μου έδωσαν τα λευκά ρούχα που υποτίθεται ότι φορούσαν όλοι οι καλεσμένοι και μου έδειξαν τον δρόμο για το κατάλυμά μου. Με ενημέρωσαν επίσης ότι απόψε ήταν μια ιδιαίτερη γιορτή και η εκδήλωση γίνεται στις 19.00 το βράδυ.
Αφού ξεκουράστηκα άρχισα να εξερευνώ περισσότερο την περιοχή, περιμένοντας να έρθει η ώρα της τελετής. Οι υπόλοιποι καλεσμένοι επίσης περπατούσαν ή κουβέντιαζαν κοντά στη λίμνη. Βρήκα μια πινακίδα με τους κανόνες που πρέπει να ακολουθήσεις για να μείνεις στο μοναστήρι:
- Όλες οι δραστηριότητές μας είναι υποχρεωτικές και δεν μπορούν να παραλειφθούν χωρίς σοβαρό λόγο. Μην αργήσετε, σας συνιστούμε να έρθετε τουλάχιστον 10-15 λεπτά νωρίτερα.
- Το Tam Wua είναι ένα μοναστήρι και ένα καταφύγιο διαλογισμού Vipassana, όχι κέντρο χαλάρωσης ή θέρετρο. Παρακαλώ διατηρήστε τη συμπεριφορά σας κατάλληλη.
- Οι κοιτώνες ανδρών και γυναικών είναι αυστηρά ξεχωριστοί.
- Μπορείτε να έρθετε μαζί μας μόνο για έναν πρωινό και απογευματινό διαλογισμό ή να μείνετε μαζί μας για τουλάχιστον 3 ημέρες και το πολύ 10 νύχτες.
- Διαβατήριο (όχι αντίγραφο) με έγκυρη βίζα Ταϊλάνδης (απαγορεύεται αυστηρά η υπέρβαση της βιζας) και έντυπο TM6.
Έφτασε η ώρα της εκδήλωσης και περίπου 30 άτομα συγκεντρώθηκαν στην κεντρική αίθουσα. Όλοι κρατούσαν ένα μικρό στρώμα και ένα βιβλίο με στίχους πνευματικών τραγουδιών και προσευχών.
Βρήκα ένα σημείο να βάλω το στρώμα μου και σε λίγο εμφανίστηκαν 5 μοναχοί και κάθισαν μπροστά στο πλήθος. Ο μοναχός που φαινόταν ο γηραιότερος και ήταν ο ηγούμενος, άρχισε να καλωσορίζει νέους ανθρώπους και να μιλά για την ειδικότητα της σημερινής γιορτής. Μοιράστηκε επίσης κάποιες αξίες της βουδιστικής φιλοσοφίας και προχώρησε στο πρώτο μέρος, που ήταν μια ώρα διαλογισμού. Κάλεσε όλους τους συμμετέχοντες να κλείσουν τα μάτια τους και να συγκεντρωθούν στην αναπνοή τους. Κάθε φορά που εισπνέετε, θα πρέπει να σκέφτεστε τη λέξη bud (μέσα) και κάθε φορά που εκπνέετε να σκέφτεστε τη λέξη dho (έξω).
Πλήρης σιωπή στην αίθουσα. Έκλεισα τα μάτια μου και άρχισα να ακολουθώ την πρακτική που περιέγραψε ο μοναχός. Ωστόσο, σύντομα η προσοχή μου άφησε την ανάσα μου και άρχισε να τρέχει γύρω από άσχετες σκέψεις. Συνέχισα να την επαναφέρω στις εισπνοές και τις εκπνοές μου, αλλά δεν ήταν εύκολο να εστιάσω για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μέσα σε εκείνη τη μία ώρα συνεχούς μάχης με τις σκέψεις μου πέρασα από διάφορες συναισθηματικές καταστάσεις. Δεν ήξερα ακριβώς τι, αλλά ήξερα ότι κάτι συνέβη.
Μετά το μέρος του διαλογισμού, αρχίσαμε να τραγουδάμε (chanting= όλοι μαζί τα τραγούδια από το ψαλτικό βιβλίο. Τραγουδούσαμε σε ινδουιστικά, ταϊλανδέζικα και αγγλικά, και σε κάποια κομμάτια επικρατούσε μια μικρή συγχυση.
Ήρθε το ξεχωριστό μέρος της εκδήλωσης, όπου πήραμε όλοι μαζί λουλούδια και κεριά, και περπατήσαμε σε έναν κύκλο επαναλαμβάνοντας άσματα και σπάζοντας τη σιωπή της νύχτας. Όλοι έδειχναν ήρεμοι και χαρούμενοι που ήταν εκεί.
Μετά από αυτό, ακολούθησε λίγη συζήτηση με τους μοναχούς και οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να επιστρέψουν στο κατάλυμά τους. Δανείστηκα μερικά βιβλία από τη βιβλιοθήκη του μοναστηριού και επέστρεψα στο δωμάτιο για ξεκούραση. Ξάπλωσα στο σκοτάδι με ένα κερί αναμμένο και άρχισα να ξεφυλιζω τα βιβλία. Αυτά που προσωπικά μου έμειναν από τα βιβλία εκείνης της νυχτας ήταν ότι:
- Ο Βουδισμός δεν είναι μια θρησκεία με έναν θεό να λατρεύεις και να προσεύχεσαι, αλλά μια φιλοσοφία. Μια φιλοσοφία που σε διδάσκει πώς να πάρεις το παράδειγμα του Βούδα και να βρείς τον θεό μέσα σου.
- Στον διαλογισμό δεν πρέπει να αισθάνεσαι σαν να αποτυγχάνεις όταν χάνεις την προσοχή σου. Στην πραγματικότητα, το πιο σημαντικό είναι η στιγμή που συνειδητοποιείς ότι έχασες τον έλεγχο της εστίασής σου και καταφέρνεις να τον επαναφέρεις.
- Ο Βουδισμός διδάσκει ότι δεν είσαι το σώμα σου και δεν είσαι ούτε ο νους σου. Είστε κάτι διαφορετικό που ελέγχει και τα δύο αυτά εργαλεία.
- Υπάρχουν διαφορετικά βήματα και οδηγίες στην πρακτική διαλογισμού. Πρώτα μπορείς να εστιάσεις στην εισπνοή και την εκπνοή σου. Το επόμενο βήμα θα ήταν να επιτρέψεις στο μυαλό σου να σκέφτεται ελεύθερα και απλώς να παρατηρείς τις σκέψεις χωρίς να τις αφήνεις να σε επηρεάζουν. Το τρίτο βήμα θα ήταν να κατανοήσεις τη διάκριση ανάμεσα σε εσένα και το μυαλό σου και να δείς ότι όλες αυτές οι σκέψεις και οι ιδέες που παράγονται συνεχώς από το μυαλό – μαϊμού δεν είσαι πραγματικά εσύ.
Με περίμενε πρωινό ξύπνημα, οπότε σταμάτησα να διαβάζω και ετοιμάστηκα για τη πρώτη νύχτα στο μοναστήρι.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟ WAT PA TAM WUA.
Την επόμενη μέρα, ξύπνησα στις 05:00, όπως ζητάει το υποχρεωτικό ωράριο από τον επισκέπτη. Μέχρι τις 06.30 υποτίθεται ότι θα διαλογίζεσαι στο κατάλυμά σου και θα ετοιμάζεσαι για την ημέρα.
Οι μοναχοί δεν επιτρέπεται να αγοράζουν ή να ετοιμάζουν φαγητό για τον εαυτό τους, αλλά μπορούν να δέχονται μόνο δωρεές από άλλους ανθρώπους. Για το λόγο αυτό, στις 06.30 όλοι οι καλεσμένοι συγκεντρώνονται σε ενα κύκλο γύρω από την κεντρική αίθουσα και προσφέρουν το φαγητό που ετοίμασαν οι εθελοντές στους μοναχούς. Οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να αγγίξουν τους μοναχούς επομένως προσφέρουν φαγητό βάζοντάς το μπροστά στον ηγούμενο. Έμοιαζε σαν μια τελετή που τιμούσε την ταϊλανδική βουδιστική παράδοση και κουλτούρα. Η όλη διαδικασία θα διαρκούσε περίπου 30 λεπτά και όλοι οι συμμετέχοντες προσπάθησαν να σεβαστούν και να βοηθήσουν όπως μπορούσαν.
Περίπου στις 07.00 ήταν η ώρα που θα μπορούσαμε να απολαύσουμε το πρώτο μας απλό γεύμα και να μαζευτούμε γύρω από τα τραπέζια κοντά στην κεντρική αίθουσα για να μιλήσουμε. Οι άνθρωποι που δεν ήθελαν να αλληλεπιδράσουν με άλλους μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν μια ετικέτα στο στήθος τους με τα γράμματα “Silent“. Προσπάθησα κι εγώ να περάσω μερικές μέρες χωρίς ήχο και βρήκα ότι ήταν μεγαλύτερη πρόκληση από ό,τι φανταζόμουν.
Στις 08:00 όλοι πρέπει να μπουν στην κεντρική αίθουσα, όπου οι μοναχοί θα αρχίσουν να μιλούν για το Ντάρμα (την απόλυτη αλήθεια που μοιράζεται ο Μπουντά). Θα εξηγήσουν μερικές από τις διδασκαλίες και θα μοιραστούν με τους συμμετέχοντες προσωπικές εμπειρίες. Στη συνέχεια θα έδιναν κάποιες οδηγίες για τον διαλογισμό που ακολουθεί. Ο πρώτος διαλογισμός της ημέρας θα γινόταν σταυροπόδι και θα διαρκούσε περίπου 2 ώρες.
Γύρω στις 10:30 είναι η ώρα για το δεύτερο και τελευταίο γεύμα της ημέρας. Με τον ίδιο τρόπο όπως πριν, οι μοναχοί παίρνουν πρώτοι τις προσφορές και οι καλεσμένοι σερβίρονται μετά.
Μετά το μεσημεριανό γεύμα και ένα μικρό διάλειμμα, είναι ώρα για το απογευματινό μάθημα με οδηγίες διαλογισμού Ντάρμα στις 12:45. Η μόνη διαφορά αυτή τη φορά είναι ότι ασκείται διαλογισμός με περπάτημα. Και αυτό για πολλούς είναι το καλύτερο μέρος της ημέρας, αφού μπορείς να διασχίσεις για 2 ώρες όλο το εκπληκτικό τοπίο γύρω από το μοναστήρι και απλά να είσαι παρών. Το να βλέπω όλους αυτούς τους λευκοντυμένους ανθρώπους να περπατούν σε μια γραμμή κατά μήκος αυτού του καταπράσινου τοπίου είχε μια πολύ καθησυχαστικη επίδραση πάνω μου.
Από τις 16.00 έως τις 18.00 οι καλεσμένοι μπορούν να περάσουν λίγο ελεύθερο χρόνο ή να βοηθήσουν στον καθαρισμό και τη συντήρηση του μοναστηριού. Ο ελεύθερος χρόνος είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να εξερευνήσεις τις κοντινές σπηλιές, όπου οι μοναχοί περνούσαν εβδομάδες διαλογιζόμενοι απομονωμένοι.
Στις 18.00 ήταν η ώρα για την τρίτη και τελευταία συνεδρία διαλογισμού μας. Το πρώτο μέρος θα ήταν αφιερωμένο στη ψαλμωδία (chanting) και μετά, ακολουθεί ο διαλογισμός καθιστός ή ξαπλωμένος για περίπου μία ώρα. Ο ηγούμενος έδινε μια τελευταία ομιλία και υπενθύμιζε στο κοινο το πρόγραμμα της επόμενης ημέρας.
Στις 20.00 κόσμος συγκεντρώνεται στον κοινόχρηστο χώρο για μια τελευταία φορά, όπου μπορούν να απολαύσουν ένα ζεστό φλιτζάνι σοκολάτα και να προσπαθήσουν να ξεχάσουν την πείνα τους. Στις 21.00 όλα τα μέρη του μοναστηριού πρέπει να είναι άδεια και όλοι να είναι πίσω στα δωμάτιά τους.
ΔΙΑΜΟΝΗ ΚΑΙ ΦΑΓΗΤΟ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ τησ ταϊλανδησ.
Είχα την ευκαιρία να περάσω και από τις δύο επιλογές διαμονής που προσφέρονται στο μοναστήρι. Την ημέρα που έφτασα, όλα τα ιδιωτικά δωμάτια ήταν κατειλημμένα, οπότε έπρεπε να περάσω τη νύχτα στον κοινόχρηστο κοιτώνα. Το κοινόχρηστο δωμάτιο ήταν αρκετά στωικό αφού ήταν κυρίως ένα κτίριο όπου μπορούσες να βάλεις το στρώμα και την κουβέρτα σου σε έναν κοινό χώρο ύπνου.
Η επόμενη μέρα ήρθε με λιγότερους καλεσμένους, έτσι μετακόμισα στα παραδοσιακά kutis. Τα kutis είναι μικρά ξύλινα και υπερυψωμένα σπίτια που απλώνονται σε ένα μέρος του μοναστηριού. Έχουν ένα ξύλινο κρεβάτι και ένα μικρό κατάστρωμα όπου μπορείς να διαβάσεις ή να διαλογιστείς. Η θέα από αυτό το κατάστρωμα σε κάνει να νιώθεις οτι βρίσκεσαι στο δάσος.
Όπως είπα και πριν, το φαγητό σερβίρονταν μόνο δύο φορές την ημέρα, στις 07.00 και στις 11.00 το πρωί. Ήταν αυστηρά χορτοφαγικό και τις περισσότερες φορές ήταν vegan. Το φαγητό παρασκευάζεται από τους εθελοντές που εργάζονται για τη συντήρηση του μοναστηριού και το μετατρέπουν σε ένα φιλόξενο μέρος για όλους. Μερικές φορές βοήθησα τη διαδικασία και έμεινα έκπληκτος από την αγάπη και τη σοβαρότητα που έδιναν στην προετοιμασία του φαγητού.
Το ρύζι, τα λαχανικά, η σόγια και τα φρούτα είναι παραδείγματα της διατροφής. Το φαγητό ήταν απλό, αλλά τα προϊόντα ήταν τόσο φρέσκα και η προσμονή τόσο μεγάλη που όλα τα γεύματα ήταν νόστιμα. Στην πραγματικότητα, αφού έφαγα έτσι για λίγες μέρες, δεν ένιωσα πείνα σε καμία στιγμή και τα επίπεδα ενέργειάς μου ήταν υψηλότερα από ποτέ.
ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΗΓΟΥΜΕΝΟ & ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ.
Την τελευταία μου μέρα στο μοναστήρι ρώτησα αν μπορούσα να έχω μια ιδιωτική συνομιλία με τον ηγούμενο. Ήταν πρόθυμος να μιλήσει μαζί μου χρησιμοποιώντας τα λίγα αγγλικά που ήξερε και να μοιραστεί μερικές από τις γνώσεις του.
Μου περιέγραψε πώς περπατούσε σε όλη την Ταϊλάνδη για επτά χρόνια ενώ ήταν σιωπηλός. Πέρασε μέρες διαλογιζόμενος στη ζούγκλα, συναντώντας διάφορα άγρια ζώα.
Όταν τον ρώτησα πώς μπορεί κάποιος να είναι ευτυχισμένος όπως εσύ, η απάντησή του επικεντρώθηκε κυρίως στον υλιστικό τρόπο που χτίζουμε τη ζωή μας. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν πολλά πράγματα, αλλά συνεχίζουν να είναι λυπημένοι και ανικανοποίητοι. Δεν συνειδητοποιούν ότι ο δρόμος προς την ευτυχία ξεκινά φροντίζοντας πρώτα το μυαλό «μαϊμού». Ο διαλογισμός είναι ένα ισχυρό εργαλείο για να γίνει αυτό και είμαστε τυχεροί που έχουμε τη Vipassana, προσθέτει.
“Δεν δίνουμε σημασία στην τεράστια ποσότητα ζωής που συμβαίνει γύρω μας. Περπατάμε απρόσεκτα στο μονοπάτι ενός μυρμηγκιού, λες και η ζωή ενός μυρμηγκιού δεν είναι τόσο σημαντική όσο η δική μας. Γι’ αυτό εκπαιδεύουμε το μυαλό μας να είναι πάντα συνειδητό“.
Γύρισα στο δωμάτιό μου γεμάτος σκέψεις, αλλά με ένα βαθύ αίσθημα γαλήνης. Ο μοναχός φαινόταν σαν να ήξερε ένα απλό μυστικό. Μέσω του διαλογισμού βρήκε έναν τρόπο να ελέγξει όλες αυτές τις χαοτικές σκέψεις, ιδέες και συναισθήματα που υπάρχουν στο κεφάλι ενός ανθρώπου.
Νομίζω ότι πήρα μια καλή γεύση από αυτό το ισχυρό εργαλείο στο μοναστήρι της Ταϊλάνδης. Σε αυτό το επταήμερο ταξίδι πέρασα πολλές ώρες με κλειστά μάτια και γνώρισα συναισθήματα που δεν είχα ξαναζήσει. Ένιωσα ευτυχια, απελπισία, έκλαψα, συγχώρεσα. Έλεγα ότι αυτή η εμπειρία με άλλαξε, αλλά τώρα συνειδητοποιώ ότι απλώς με έφερε πιο κοντά στον εαυτό μου. Στο τέλος ένιωσα ότι έμαθα κάτι που θα με συντροφεύει για όλη μου τη ζωή. Κάθε φορά που νιώθω χαμένος, μπορώ να κλείσω τα μάτια μου και να γυρίσω έστω για λίγα λεπτά στο μοναστήρι. Και αυτή είναι η ομορφιά των ταξιδιων. Είναι ο μόνος τρόπος για να αποκτήσεις γνώσεις και ικανότητες από πολιτισμούς πολύ διαφορετικούς από τους δικούς σου. Αν μετά εφαρμόσεις και εξασκήσεις αυτές τις ταξιδιωτικες εμπειρίες μπορείς να βελτιώσεις δραματικά τη ζωή σου.
Εάν σκοπεύεις να επισκεφτείς αυτό το μοναστήρι στη Ταϊλάνδη, η ειλικρινής μου συμβουλή είναι να απαλλαγείς από κάθε περισπασμό και να προσπαθήσεις να ακολουθήσεις την πρακτική όσο το δυνατόν πιο βαθιά.
